26 oktober 2015

10 oktober en 11 oktober

La Campanara, Roberto, Alessandra en Valeria, het is voorbij. We zijn  niet de enige die daar om rouwen want ook het weer lijkt met ons mee te voelen. Het komt met bakken de hemel uit. Het afscheid nemen gebeurt binnen en ook nu voel ik de tranen al weer opkomen. Gelukkig weet ik dat het niet een definitief afscheid is. We komen terug, dat staat vast. Nogmaals bedanken we ze voor de fantastische tijd en rijden dan echt richting Comacchio waar het laatste avontuur op ons wacht.
En het laatste avontuur is la Sagra dell'Anguilla, het palingfeest. Drie weekenden lang staat het dorp op zijn kop. Vanuit heel Italië komen ze hierheen om zich goed te doen aan paling. Als we in de stromende regen Comacchio binnenrijden zien we de verkeersleiders er wat verloren bij staan. Het is rustig en de parkeerplaatsen zijn nog vrij leeg. Het dorp is afgesloten voor verkeer maar toch mogen wij als gasten van Al Ponticello doorrijden. Op een privé parkeerplaats kunnen we mijn autootje kwijt en na onze tassen weggebracht te hebben, gaan we naar het palingfeest. Het weer gooit alleen roet in het eten en het is dan ook erg rustig. De marktlui proberen het beste er van te maken en lokken de in regenkleding gehulde bezoekers naar hun kramen. Alleen kramen met paling zien we niet. Ook hier weer vinden we kramen met van alles en nog wat maar paling is nergens te vinden. Daarvoor moet je in de restaurants zijn. Op zoek dus naar een restaurant. Alleen dat gaat een hele klus worden. Want hoe rustig het buiten is, hoe druk het in de eetgelegenheden is. Iedereen lijkt naar binnen te vluchten en ook de kramen die paling buiten zouden grillen zijn gesloten. Elk plekje is dus bezet of is gereserveerd. We zijn dan ook zo blij dat we voor vanavond een plekje gereserveerd hebben bij da Vasco e Giulia. Gelukkig vinden we na lang zoeken een tafeltje waar we paling kunnen eten. De pranzo begint met een antipasti van in het zuur ingemaakte sardines, paling en ansjovis. De specialiteit van Comacchio. Daarna is er anguilla in umido en gegrilde paling. Wat is het toch een lekkere vis.
Gelukkig is de regen overgegaan in miezer en kunnen we het uit eilandjes bestaande dorp bezoeken. We bezoeken de antica pescheria en la Manifattura dei Marinati. Dit zijn de oude fabrieken waar vroeger de paling binnenkwam, schoongemaakt, gemarineerd en ingeblikt werd. Tijdens de sagra wordt hier een tentoonstelling gehouden over de palingvangst. We zien aan de hand van oud beeldmateriaal, foto's en voorwerpen hoe veel werk er bij het proces kwam en komt kijken. De blikjes zijn er nog steeds maar gelukkig gaat het er nu wat moderner aan toe. Toch blijft het nog steeds handwerk en worden de wilde palingen na de vangst ingemaakt met witte wijn azijn, Cervia zout en laurier. Een uniek stukje geschiedenis dat gelukkig nog steeds in leven is. En waar nog steeds van genoten wordt.

Als we de fabriek verlaten, miezert het nog steeds. Echt leuk om buiten te zijn is het nu niet. Gelukkig zien we al snel borden van een wijnproef evenement. We kunnen nog deelnemen en na betalen van slechts 5 euro kunnen we blijven proeven. Alle wijnen komen uit de regio Ferrara, de zogenaamde vini del Bosco Eliceo. We proeven spumante, droge, zoete, witte wijnen, rosé en rood maar niets kan ons echt bekoren. Inmiddels voelen we ons hoofden wat lichter worden en besluiten terug te gaan naar Al Ponticello, het mooie slaapadres.
Na een douche genomen te hebben, zijn we weer klaar voor de cena. Dit keer dus bij Da Vasco E Giulia en op slechts 300 meter van Al Ponticello. Gelukkig kunnen we de paraplu binnenlaten en lopen langs de mooie verlichte kanalen.
Bij het restaurant is het een drukte van belang en elk tafeltje is bezet. Mensen blijven binnen komen en, in sommige gevallen, bedelen of ze later kunnen terugkomen. Dit eetlokaal is dan ook het beste wat Comacchio te bieden heeft.
En inderdaad de kaart is veelbelovend en waar vis de hoofdrol in heeft. Paling slaan we nu even over en gaan voor garganelli al sago di pesce. Het is goed gevulde vissaus en de verse pasta neemt de heerlijke smaken goed op. Daarna komt er spiedini di pesce en sogliola. De spiedini vallen wat tegen. Niet qua smaak maar qua diversiteit, het is voornamelijk inktvis wat we krijgen. De tong daarentegen is fantastisch en valt direct van de graat zonder droog te zijn. Hoogtepunt zijn de verse coppia ferrarese. Het traditionele kruimelige brood. Gemaakt van wit meel en zuurdesem. De vorm is uniek en bestaat uit twee spiraalvormige hoorns die in het midden aan elkaar vastzitten. Je blijft er van eten. De avond wordt afgesloten met vers fruit en ijs en vanzelfsprekend de espressi. Voldaan en gelukkig lopen we terug door de straten van het pittoreske Comacchio.

Na een heerlijke nachtrust worden we verrast als we de ontbijtzaal binnenlopen. Er is zoveel keus en alles is zelf gemaakt. Torta di carote, di riso, di cioccolata en ga zo maar door.
Met goed gevulde magen nemen we afscheid van deze bijzonder vriendelijke Bed& Breakfast en rijden volop in de zon richting huis. Dat doen we niet in een keer want ook nu maken we een tussenstop bij Ott's hotel in Weil am Rhein.

De terugrit is lang geweest en vooral in Zwitserland was het erg druk. Iedereen was er met het mooie weer op uit getrokken. Gelukkig waren we verzekerd van een goed slaapadres en hoefden dus niet nog te zoeken. Direct na aankomst zijn we gaan eten en genoten we wederom van een heerlijke plaatselijke wijn. Doodmoe vielen we dan ook in slaap.
De volgende dag zijn we na het goede Duitse ontbijt vetrokken naar Nederland. Gelukkig verliep die reis voorspoedig en konden we eind van de middag mijn vader weer in de armen slaan.

De reis zit er nu echt op en wat hebben we genoten. Zoveel ervaringen opgedaan, veel bijzondere en lieve mensen ontmoet en natuurlijk fantastisch gegeten. Voor mij persoonlijk kwam deze reis op een heel mooi moment en heeft me dan ook nog sterker gemaakt. Mijn liefde voor het Italiaanse regionale voedsel is zo groot en ik zal mijn tocht zeker doorzetten, zolang het kan. En tenslotte natuurlijk wil ik ook mijn moeder bedanken gewoon om ze de liefste moeder op aarde is en al deze dingen met me deelt. Bedankt.


9 oktober

Het is alweer vrijdag en zo langzamerhand begint de mooie reis aan zijn einde te komen. Gelukkig hebben we nog wat mooie dingen op het programma staan en daar is het wederom gezellige ontbijt er een van. Er is weer goed uitgepakt en we genieten van de lekkerste zoetigheden, kaas, brood en heerlijke verse granaatappelsap.
Goed gevuld stappen we dan ook in de auto op weg naar Forli. Forli is zo gevonden maar dat geldt niet voor een parkeerplaats. Uiteindelijk weten we een plaatsje te bemachtigen bij het musei San Domenico wat ook nog eens dichtbij het stadshart ligt. Ook in Forli is er de wekelijkse markt en het kost ons wat moeite om de mooie gebouwen aan het Piazza Aurelio Saffi te bewonderen. Want dat het hier mooi is dat staat vast. Na de bombardementen tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft Forli de meeste gebouwen in eren kunnen herstellen en straalt deze studentenstad schoonheid uit.
In een statig gebouw aan de piazza is een chique en vooral knusse kleine Eataly gevestigd. Voordat wij naar La Trattoria di Guiliana gaan, willen we eerst nog zelf even in Eataly rondsnuffelen. Lang kan dit niet duren want we worden al snel gespot door Moreno. Gelukkig is Giuliana nog even bezig met wat voorbereidingen en kunnen we onze zoektocht nog even voorzetten.
Uiteindelijk is het tijd en worden we door de hele familie verwelkomt. Giuliana zelf kookt niet meer maar houdt haar dochter, schoonzoon en steun en toeverlaat Alyna, nu cheffin, nauwlettend in de gaten.
Daarom komt Giuliana ook niet bij ons aan tafel zitten maar verwent Moreno en ons met allemaal speciale hapjes die voor haar een speciale betekenis hadden bij locanda Gambero Rosso. Ze doen haar denken aan haar nonna. En dat zijn veel gerechten want ze blijft komen met heerlijkheden. Zo beginnen we met polettini onder andere gemaakt van varkensgehakt en mortadella. Dit is geserveerd op een puree van bonen en een kruidensoufflé. Dan komt er iets zo simpels maar zo lekker. Het is een pap van meel, water en melk met stukjes pancetta, guanciale en wat parmigiano. Vervolgens de crostini met kippenlever paté, een soep van wilde kruiden, aardappelsoufflé met porcini, ravioli gevuld met aardappel en geserveerd met sugo, trippa, crostata, koffiemousse en tenslotte een munt mousse met een vruchten compote. Het is sensationeel. Wat een vakvrouw en wat is het voor iedereen een diep verdriet dat Gambero Rosso er niet meer is. Maar niet alleen het eten ook de verhalen van Moreno zijn fantastisch. We leren zoveel over de natuur, wilde planten en cucina povere. Moreno heeft nog een verrassing voor me, namelijk een door de hele familie gesigneerd boek La Grande cucina delle Osteria D'Italia. Bij het afscheid vloeit er dan ook een traantje want wat zal ik ook deze lieve mensen missen.



 Na zoveel liefde, toewijding, eten en drinken is de middag al vergevorderd. Na nog een kleine wandeling door Forli gaan we dan ook terug richting Galeata. Maar niet voordat we nog een tussenstop maken in het buurdorp Santa Sofia. We hebben hier de eerste avonden wel gegeten maar in het licht hebben we het kleine stadje nog niet gezien. Het ligt heel mooi aan de oevers van de rivier Bidente en naast het nationaal park Parco Nazionale delle Forreste Casentinesi. We maken nog een mooie wandeling en genieten van het uitzicht dat we zo zullen gaan missen. Voordat we huiswaarts keren naar la Campanara om onze tassen in te pakken, maken we nog een stop. Dat is bij Morelli. Dit kleine gastronomische paradijs is vooral bekend om zijn paddenstoelen en truffels in welke vorm dan ook. En in deze tijd een ideale plek om te zijn.

Het laatste avondmaal bij La Campanara is wederom een feestje. Na de bekende bonensoep krijgen we passatelli met pompoen. Deze deegwormpjes worden gemaakt met een  mix van droog brood, parmigiano, mergbeen, eieren, nootmuskaat en citroenzest. Normaal worden de passatelli geserveerd in bouillon maar deze rijke en zoete saus van zucca blijkt een perfecte combinatie te zijn.
Dan komen er eieren met witte truffel en een selezione di formaggio a latte crudo. Een fantastisch laatste avondmaal. We sluiten af met een borrel en lopen als definitieve afsluiting nog even door Via Borgo Pianetto.

8 oktober

Bij het ontbijt leer ik deze ochtend wat meer over de liefde die ze in Emilia-Romagna hebben voor de aardappel. We krijgen ze echt bijna overal bij en allemaal smaken ze anders. Zo aten we in Zocca vooral de patata di Montese, een gele, gialla, aardappel. Hier zien we weer veel de patate bianche maar ook andere gialla variëteiten. Mijn belangrijkste les is dat aardappel overal goed voor en overal goed in is, als je maar de juiste soort hebt.
Na deze wijze les gaan we een kijkje nemen bij een andere wijze man, Pellegrino Artusi. In 1820 geboren in Forlimpopoli en waar nu het Casartusi is gevestigd. Donderdag blijkt de marktdag te zijn en voor ons een mooie gelegenheid even rond te snuffelen. En zo komen we warempel uien uit Olanda tegen.
Na deze "vondst" willen we een bezoek gaan brengen aan Casartusi, het museum. We lopen een gebouw in waar ook de openbare bibliotheek, een kookschool en restaurant in zijn gevestigd. Maar de deuren van het museum zijn gesloten en er is ook verder niemand te bekennen. Als fan van Artusi wil ik dolgraag meer over hem horen en loop dus het restaurant in waar ze druk bezig zijn met de voorbereidingen voor de lunch. Gelukkig wil een medewerkster me helpen en gaat wat bellen. Het blijkt dat er een grote groep belangrijke mensen zijn die hier een congres hebben. Ondanks dat wil Susy Patrito Silva ons een privé rondleiding geven en we krijgen verschillende edities te zien van zijn meesterwerk La Scienza in Cucina e l'Arte di Mangiare Bene. Ook zien we wat van zijn persoonlijke bezittingen en horen we meer over zijn leven, wat na zijn succesvolle carriere als zakenman in het teken van eten en schrijven stond. Vooral de kerk die in dit pand is gevestigd is adembenemend mooi.
Na de indrukwekkende rondleiding nemen we afscheid van Susy en willen we wel eens in Artusi stijl gaan eten. Dat doen we aldus bij Casa Artusi Restaurant waar alles is gebaseerd op het gedachtengoed van Artusi maar dan wel in een mooi luxe jasje. Het eten wordt niet alleen schitterend opgediend, het is ook nog eens buitengewoon goed van smaak en heel verfijnd. Leven Artusi!
Als amuse krijgen we een fluweel zacht soepje van aardappel, daar is hij weer, en kikkererwten. Daarna kwam er een crespelle gevuld met porcini op een bedje van verse kaas. Ook kwam er een groentenschotel met onder andere de gevulde olive ascolane en een sformato di funghi. We vervolgde de Artusi pranzo met medaglione di filetto di maiale con cialda di pecorino di Grotta e galletti en een insalate di tacchino con regina e Parmigiano Reggiano. En ook nu weer: Leven Artusi!

Na de espresso verlaten we Forlimpopoli en gaan op weg naar Bertinoro waar we hebben afgesproken bij Tenuta Diavoletto. Vooraf nemen we nog even een kijkje in het wat uitgestorven plaatsje maar genieten vooral van het uitzicht. Je hebt hier namelijk een mooie uitkijk over al de omliggende wijnvelden waar voornamelijk de Sangiovese druif wordt verbouwd.
Als we dan eindelijk aankomen bij Tenuta Diavoletto staat Gerry Girardi ons al op te wachten. We hebben Gerry en zijn zoon Maximilian ontmoet op de Salone del Gusto 2014 in Turijn en waren direct onder de indruk van hun enthousiasme en uiteraard heerlijke wijnen. Zij maken van de druiven Sangiovese, Alicante, Trebbiano, Pagadebit, Sangiovese, Albana waren pareltjes en winnen dan ook vele prijzen. Enkele van deze pareltjes zijn Primipasso, A.Mare, Cinquecento en de Satirello. Daarbij verbouwen en produceren ze 100% duurzaam met respect voor de omgeving waarin ze mogen leven.

Gerry laat ons zijn mooie huis, het uitzicht en de wijngaarden zien. Ook schuift zijn zoon Matthias even aan die verantwoordelijk is voor de etiketten en de communicatie. Overigens is Tenuta Diavoletto helemaal een familiebedrijf. Waar vader Gerry (Gerhard) verantwoordelijk is voor de verkoop is zoon Maximilian de echte wijnman is. Hij is met zijn 25 jaar een van de jongste wijnboeren van Italië. Ook mama Mitzi helpt mee voornamelijk als gastvrouw.
Voordat Gerry ons mee wil nemen naar de plek waar de wijn wordt gemaakt, wil hij ons eerst wat laten proeven. We gaan een mooi lokaal binnen en krijgen een heerlijk glas Canto di Sirene. Een dessertwijn gemaakt van de druivensoort Albana. Erbij serveert hij de heerlijkste koekjes gemaakt door een lokale bakker uit de omgeving. Plotseling worden we verrast als ook Moreno Balzoni en Giuliana binnenkomen. Moreno en Giuliana waren tot vorig jaar de eigenaren van de bekende en geliefde osteria Gambero Rosso in Bagno di Romagna. Nu zijn ze medeverantwoordelijk voor Eataly in Forli. Ook hen hebben we ontmoet op de Salone en er is een soort vriendschap ontstaan. Na wat gekus over en weer nemen we nog een glas en genieten van het gezelschap. Al snel nemen de beiden weer afscheid en we spreken voor de volgende dag af in Forli.
Nu we Gerry weer voor ons zelf hebben horen we wat meer over de wijn en zijn levensverhaal. Ook word ik door hem verwend met wat wijn en een mooi boek geschreven door zijn zoon Maxilmilian, Cuore Cucina. Hierin allerlei recepten van grote chefs uit de omgeving met daarbij de wijnen van Tenuta Diavoletto. Over wijnen kopen, mag ik niet praten. Dat komt wel weer als ik in Nederland ben, dan kan ik hem bellen. Gerry drukt me op het hart dat dit een bezoek van vrienden is. Wat een bijzondere man en bijzonder bedrijf is dit toch.
Dat het bijzonder is, zien we nog meer als we het bezoek brengen aan de cantina. We worden gereden naar Podere Baratta. Tenuta Diavoletto werkt nauw samen met dit kleine familiebedrijf. De beiden bedrijven hebben een hele andere range aan wijnen en alles wordt ook duidelijk gescheiden van elkaar. Ze maken echter wel gebruik van elkaars expertise en van de wijnpers. Er is een duidelijke vriendschap en respect voor elkaars werk. Dat merken we als Girolamo Satta ons begroet. Gerry zijn vrienden zijn zijn vrienden en worden dan ook meteen op sleeptouw genomen. Ook hier weer een rondleiding en uiteraard een proeverij.
In de ruimte waar alle wijnvaten en tanks staan worden stoelen bij elkaar geschoven en schenkt Girolama ons zijn zoete wijn in. Het is de Tallia Passito. Heel wat zoeter en minder verfijnd dan de Albana maar zeker een fijne wijn om een avondje te mediteren. Er komt een zelfgemaakte salami op tafel welke het uitzonderlijk goed doet bij de wijn. Of misschien komt het wel gewoon omdat deze worst ontzettend lekker is. We krijgen nog veel meer te horen over de wijnen en de omgeving en proeven wat van de druiven die hier te drogen hangen. Dat het al laat is merken we pas als de vrouw van Girolama binnenkomt om te melden dat het echt de hoogste tijd is om de boel af te sluiten. We nemen afscheid van Podere Baratta. Na teruggekomen te zijn bij mijn wonder op wielen nemen we ook afscheid van Gerry. Ik ga hem missen dat staat vast.


Het is al donker als we de bochtige weg terug nemen naar La Campanara. Na ons snel verfrist te hebben, gaan we direct door naar het volgende feestje. La Campanara is overvol en je merkt dat de Donderdag ook hier een aantrekkelijke uitgaansavond is. Roberto en Valeria rennen van het ene tafeltje naar het andere en ook Alessandra zit in haar vijfde versnelling. Elk tafeltje lijkt het na zijn zin te hebben en geniet volop. Ook niet zo verwonderlijk als je zo lekker eten serveert. We beginnen deze avond met een heerlijke zuppa di cipolle di Certaldo. Deze bijzondere rode ui uit het Toscaanse Certaldo wordt lang gegaard in de oven en dan gepureerd tot een heerlijke dikke soep. De soep is zo geliefd dat Roberto en Alessandra vaak de twee uur durende rit maken om wat kilo's uien op te halen. 
Daarna komen er kalfslapjes met verse porcini en trippa con sugo. We gaan nog even door in Artusi stijl want Alessandra wil met haar interpretatie van dit gerecht een ode brengen aan hem. En dat is haar zeker gelukt, het is fluweelzacht en perfect op smaak. Het is verrukkelijk.
We sluiten deze bijzondere avond af met la crema della Lilla con confettura di ciliegie di Civitella di Rom en denken terug aan een wel hele bijzondere dag.